Reisorganisaties blijf alert: van de ANVR-reisvoorwaarden afwijkende annuleringsbepalingen kunnen als onredelijk worden bestempeld
door Judith Tersteeg
Wanneer een reiziger zijn reisovereenkomst annuleert, bestaat er nogal eens discussie over de hoogte van de annuleringskosten. Reisondernemingen die lid zijn van brancheorganisatie ANVR kunnen gebruik maken van de ANVR-annuleringsvoorwaarden. Zolang deze ANVR-annuleringsvoorwaarden worden gevolgd, is de kans vrij groot dat dit niet wordt aangemerkt als een 'oneerlijk beding' omdat deze voorwaarden na overleg met de Consumentenbond tot stand zijn gekomen. Het is echter ook toegestaan om van deze voorwaarden af te wijken en zelf de hoogte van de annuleringskosten te bepalen. Als je dat doet, zul je erop bedacht moeten zijn dat de rechter eerder zal oordelen dat zo'n beding wordt 'vermoed onredelijk' te zijn. Dat vermoeden kun je als organisator dan weerleggen door aan te tonen welk nadeel je zelf hebben geleden. Ik illustreer dit aan de hand van een uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland eind 2020.
Casus
In de kwestie bij de Rechtbank Midden-Nederland had de reiziger zijn reis geannuleerd. Er golden afwijkende annuleringsbepalingen. De discussie ging over de vraag of de ANVR-annuleringsvoorwaarden van toepassing waren of de afwijkende annuleringsvoorwaarden van de (reis)organisator. Aan de reizigers is een redelijke mogelijkheid geboden om kennis te nemen van de algemene voorwaarden en de voorwaarden zijn door de organisator dus op de juiste wijze van toepassing verklaard (in boekingsbevestiging een link naar de ANVR-reisvoorwaarden en een deeplink naar eigen aanvullende voorwaarden).
Het afwijkende annuleringsbeding wordt echter wel vermoed 'onredelijk bezwarend' te zijn omdat het op de grijze lijst voorkomt (art. 6:237 onder i BW). De reisorganisator mocht dat vermoeden ontkrachten door inzicht te geven in het financieel nadeel dat zij had geleden door annulering van de reis.
Juridische overwegingen
Op grond van artikel 6:237 aanhef onder i BW wordt een beding vermoed onredelijk te zijn "indien de overeenkomst wordt beëindigd anders dan op grond van het feit dat de wederpartij in de nakoming van haar verbintenis is tekort geschoten, de wederpartij verplicht een geldsom te betalen, behoudens voor zover het betreft een redelijke vergoeding voor door de gebruiker geleden verlies of gederfde winst"
Gelet hierop wordt overwogen dat het annuleringsbeding beding wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn. De organisator dient dit vermoeden dan ook te weerleggen. Daarbij is relevant of de organisator nadeel heeft geleden en winst heeft gederfd. De organisator stelt dat zij de kosten op haar beurt heeft moeten betalen aan de betrokken geboekte locaties e.d.. Het wettelijk vermoeden is daarmee voldoende weerlegd indien vast komt te staan dat de bedongen betalingsverplichting in redelijke mate overeenkomt met het nadeel van de organisator. De organisator kreeg dus de kans om dit aan te tonen.
In deze uitspraak wordt correct meegewogen dat de ANVR Reisvoorwaarden met instemming van de Consumentenbond zijn overeengekomen en dus zijn de ANVR-annuleringsvoorwaarden niet op te vatten als een oneerlijk beding:
"Volgens de Richtlijn is een beding oneerlijk wanneer dit het evenwicht tussen de wederzijdse rechten en verplichtingen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort, zoals ook door [eiser sub 1] c.s. is gesteld. In casu staat in ieder geval vast dat de ANVR consumentenvoorwaarden tot stand zijn gekomen in overleg met en met instemming van de Consumentenbond. Het beding geldt eveneens in de verhouding tussen [eiser sub 1] c.s. en Miles Travel. Het inroepen van het ANVR beding levert Miles Travel een fictieve schadevergoeding op van 75% van de reissom. De in de ANVR voorwaarden opgenomen vergoedingsstaffel bij annulering is dan ook in de reisbranche algemeen geaccepteerd."
Conclusie en ‘to do’ voor organisatoren
Zolang ANVR-leden de ANVR-annuleringsvoorwaarden volgen is de kans vrij groot dat dit niet wordt aangemerkt als een 'oneerlijk beding' (omdat deze voorwaarden na overleg met de Consumentenbond tot stand zijn gekomen). Al je als organisator eigen afwijkende annuleringsvoorwaarden hanteert (hetgeen mag) dan zul je je erop bedacht moeten zijn dat de rechter eerder zal oordelen dat zo'n beding wordt 'vermoed onredelijk' te zijn. Dat vermoeden kun je als organisator dan weerleggen door aan te tonen welk nadeel je zelf hebben geleden of welke winst er is gederfd (omdat achterliggende leveranciers nu eenmaal betaald moeten worden). De hoogte van het verlies of de gederfde winst van de organisator moet dus wel in redelijke mate overeenkomen met de hoogte van de annuleringskosten die de organisator vraagt. Je kunt het bewijsvermoeden dus weerleggen en dan is het beding niet onredelijk en geldt dus de afwijkende annuleringsbepaling. Als je als organisator dus geen goede onderbouwing hebt waarom je afwijkt van de ANVR Reisvoorwaarden, dan heb je kans dat de afwijking geen stand houdt bij de rechter.
Tot slot
Heb je vragen, neem dan gerust even contact op.
Wil je de volledige uitspraak lezen? Onderstaand de link:
https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBMNE:2020:4967
#reizen #annuleringsvoorwaarden #annuleringsbepaling #reisovereenkomst #uitspraak